Nasze wydawnictwa

styczeń-luty, nr 1-2 (171-172) / 2007

Z ŻYCIA UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU
historia Uniwersytetu Trzeciego Wieku w świecie i w Polsce
  1. Cele Uniwersytetu Trzeciego Wieku.
  2. Dlaczego Uniwersytet Trzeciego Wieku.
  3. Czy warto być aktywnym.
  4. Zajęcia na Uniwersytecie Trzeciego Wieku, które dzielą się na:
    1. zajęcia dydaktyczno - programowe,
    2. zajęcia w zespołach twórczych i samokształceniowych,
    3. zajęcia z dziedziny rekreacji ruchowej i turystyki,
    4. obsługę organizacyjną i pomoc koleżeńską.
    Zajęcia dydaktyczno-programowe obejmują wykłady, seminaria i naukę języków obcych.

"Na początek" dziewięć zdrowotnych niemożliwości
  1. Nie można zachować zdrowia pogrążając się w smutku, pesymizmie, niepewności.
  2. Nie można się spodziewać długiego życia, dobrego samopoczucia, ani zdrowia skazując własny organizm na bezruch, nudę, fizyczny i umysłowy zastój.
  3. Nie można spodziewać się długowieczności, dźwigając nadwagę.
  4. Nie można przeżyć życia w zdrowiu i radości, negując swoją płeć i biologię, nie znajdując harmonii ducha i ciała.
  5. Nie można wyleczyć się wódką.
  6. Nie można być zdrowym w odosobnieniu i bez przyjaciół.
  7. Nie można cieszyć się zdrowiem, nie oddychając aromatem lasu, nie dotykając stopą łąki, nie słysząc ciszy gór, nie widząc zachodu słońca nad jeziorem.
  8. Nie można dożyć sędziwej starości, kiedy w całym życiu zabrakło czasu na zasadzenie drzewka, zebranie plonów, podlanie kwiatów.
  9. Nie można kupić zdrowia za pomocą leków, witamin, kuracji, jeżeli człowiek sam nie znajdzie pogody ducha, wewnętrznego spokoju i sensu dnia powszedniego.
  10. Nie można nawet pomyśleć o dniu następnym porzucając nadzieję.

 

Historia Uniwersytetu Trzeciego Wieku
Wraz z gwałtownym rozwojem cywilizacji od początku lat 70 - tych XX w. wzrosło poczucie zagubienia i alienacji osób starszych, nie mogących nadążyć za zmieniającą się rzeczywistością. Aby temu zapobiec zaczęły powstawać pierwsze programy Samopomoc w Europie Zachodniej, Republice Federalnej Niemiec, w której obecnie żyje 8 mln ludzi starszych powstał - jako Samodzielne Stowarzyszenie Sozialwerk - Berlin, złożony z wolontariuszy pomagających osobom starszym w ramach jednej parafii (z Polski wyjeżdżają wolontariusze na okres 6 miesięcy niosący pomoc - mają zapewnioną opiekę lekarską, wyżywienie, zamieszkanie ucząc się języka niemieckiego).

W wyniku starań o włączenie ludzi starszych do systemu kształcenia ustawicznego w 1973 r. we Francji przy Uniwersytecie w Tuluzie powstała pierwsza placówka dydaktyczna nazwana Uniwersytetem Trzeciego Wieku. W Szwajcarii w Winterthur powstał Uniwersytet Trzeciego Wieku w 1975 r., zorganizowano Zentrum am Oberter kształcące mieszkańców w każdym wieku. W tym samym roku powstało Międzynarodowe Towarzystwo Uniwersytetów Trzeciego Wieku - Assocation Internathional des Univeritetes du Traisiem Age (Aiuta), uznane przez ONZ - Departament Spraw Społecznych i Humanitarnych, Światową Organizację Zdrowia UNESCO i Międzynarodowe Biuro Pracy.

Nadrzędnym celem działalności Aiuta jest:

Przełamanie uprzedzeń przypisujących ludziom starszym upośledzenie fizyczne i psychiczne, stworzenie warunków godnego starzenia się oraz włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego bez ograniczeń.

W Polsce w tym czasie powstaje w Warszawie z inicjatywy Haliny Szwarc pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku, następnie powstają kolejne w całym kraju.

W 1976 r. powstał Uniwersytet Trzeciego Wieku we Wrocławiu, następnie w Opolu, Szczecinie, Poznaniu, Łodzi, Gdańsku, Krakowie, Rzeszowie oraz większości dużych miast posiadających wyższe uczelnie. W 40- tysięcznym Jarosławiu 1 września 2006 r. przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej im. ks. B. Markiewicza ul. Czarnieckiego 16, 37-500 Jarosław powstaje UTW. W chwili obecnej powstają także Uniwersytety w małych miejscowościach - wszędzie tam, gdzie aktywność społeczna jest silnie rozwinięta, czego przykładem jest miasto Jarosław.

Większość Uniwersytetów w Polsce utrzymuje swą działalność z darowizn, opłat za czesne oraz przy pomocy władz lokalnych. W 1981 r. w Wielkiej Brytanii utworzono "Eurolink Age" - zrzeszające stowarzyszenia emerytów, pracowników socjalnych, polityków i gerontologów z 12 państw Wspólnoty Europejskiej. Obecnie istnieją dwa typy Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce.

Pierwszy stanowią placówki działające pod patronatem uczelni wyższych i kierowane przez pełnomocnika rektora uczelni, tworzone na mocy uchwały Senatu.

Drugi rodzaj, to Uniwersytety niezależne od uczelni, organizowane przez stowarzyszenia popularnonaukowe i kulturalno - rekreacyjne, posiadające własny statut i władze. Najczęściej Uniwersytety Trzeciego Wieku współpracują i posiadają patronat uniwersytetów, akademii medycznych, politechnik, akademii artystycznych, ośrodków kultury oraz diecezji i seminariów.

Współpracują z instytucjami rządowymi i pozarządowymi oraz Uniwersytetami Trzeciego Wieku w kraju i za granicą - szczególnie Międzynarodową Federacją Uniwersytetów Trzeciego Wieku oraz instytucjami UE.

Wszystkie te Uniwersytety noszą wspólną nazwę, jednak różnią się poziomem kształcenia i zakresem zajęć. Aiuta określiła poziom kształcenia uniwersyteckiego w UTW, jednak w małych miastach posiadają często charakter klubów, których głównym celem jest prowadzenie kółek zainteresowań, wycieczek i zajęć ruchowych bez uwzględnienia wykładów.

Szacuje się, że łącznie w kraju funkcjonuje, ok. 100 placówek zrzeszających tysiące studentów i słuchaczy. Seniorzy stanowią w tej chwili prawie 15% populacji polskiej, a liczy się że w przeciągu 15 lat grupa ta wzrośnie do 19 %. Niektóre UTW w Polsce posiadają już ponad 1000 słuchaczy np. Łódź, Warszawa, Poznań. W Jarosławiu jest 180 osób i liczba ta rośnie. Studentami są emeryci, osoby posiadające najrozmaitsze wykształcenie, bezrobotni i pracujący dorywczo.

Przewodnicząca Samorządu Słuchaczy JUTW
Helena Marmurowicz
Copyright © 2014 Urząd Miasta Jarosławia, ul. Rynek 1, 37-500 Jarosław
Tel.: +48 16 624 87 00, faks: +48 16 624 87 65