24 kwietnia 2003 r. Sejm uchwalił przepisy o systemowym znaczeniu dla funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego - ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa wchodziła w życie etapami: zasadniczo 29 czerwca 2003, jednak wiele istotnych przepisów obowiązuje od 1 stycznia 2004 r. W ciągu pół roku od uchwalenia ustawy trwały również prace nad przygotowaniem aktów wykonawczych.
Choć przepisy ustawy weszły ostatecznie w życie 1 stycznia 2004 roku, to już wypełniając PIT za rok 2003 każdy podatnik (osoba fizyczna) mógł przekazać 1% podatków wybranej organizacji, która ma status pożytku publicznego. O takiej interpretacji przesądziło Ministerstwo Finansów.
Trzeba po prostu obliczyć ile wyniesie 1% naszego podatku (mnożąc należny podatek przez 0,01) i kwotę tę wpłacić na konto wybranej organizacji za pomocą przelewu bankowego lub przekazu pocztowego w terminie do 30 kwietnia. Na formularzu wpłaty należy wpisać "wpłata na rzecz organizacji pożytku publicznego na podstawie art. 27d ustawy o podatku osób fizycznych".
Jak rozliczać się z fiskusem? W zeznaniu rocznym od kwoty należnego podatku odjąć 1% i o jej wysokość pomniejszyć należny fiskusowi podatek. Przy obliczaniu kwoty zmniejszenia pomija się końcówki wyrażone w groszach. W przypadku nadpłaty podatku kwota ta zostanie zwrócona podatnikowi w ciągu 3 miesięcy.
Wpłata na rzecz organizacji pożytku publicznego może być większa niż 1% podatku, jednak zmniejszenie podatku nie może przekroczyć kwoty stanowiącej 1% podatku należnego, wykazanego w zeznaniu. A co w sytuacji, gdy wpłata będzie niższa niż 1% należnego podatku? Wówczas zmniejszamy należny podatek o faktycznie dokonaną wpłatę.
Lista organizacji pożytku publicznego znajduje się na stronie internetowej Krajowego Rejestru Sądowego http://opp.ms.gov.pl/opp/index.htm oraz www.ngo.pl, w serwisie pozytek.ngo.pl.
W 26. oddziałach sądów rejestrowych w całym kraju czekają na rozpatrzenie wnioski kilkuset organizacji, procedura trwa do kilku tygodni.