Rodzina jest pierwszym środowiskiem, w którym żyje i rozwija się dziecko. To właśnie najwcześniej w rodzinie dziecko uczy się różnych zachowań, dowiaduje się, jakie normy panują w danym środowisku, a także poznaje pojęcia dobra i zła. Rodzice w największym stopniu są odpowiedzialni również za edukację zdrowotną dzieci. Doświadczenia i nawyki, które dziecko zdobywa w domu mają często nieodwracalny wpływ na jego zachowania zdrowotne w dorosłym życiu.
Drugim środowiskiem jest przedszkole i szkoła, gdzie styl życia dziecka zmienia się na inny. Dziecko w młodszym wieku szkolnym pozostaje pod dużym wpływem wychowawców oraz jest uczestnikiem życia w grupie szkolnych kolegów. Poznaje normy obowiązujące w grupie i zaczyna w niej pełnić określoną rolę. Dziecko spotyka się z uczniami starszymi, których zachowanie może wywoływać zdziwienie, często ciekawi, a nawet imponuje i wywołuje chęć naśladowania. Niestety oprócz zachowań pozytywnych, dzieci obserwują także takie zachowania starszych kolegów, które są niewłaściwe, jak np. palenie papierosów. Uczniowie klas młodszych jeszcze nie sięgają po pierwszego papierosa, ale mogą utwierdzić się w przekonaniu, że palenie papierosów świadczy o dorosłości oraz pozwala na przynależność do grupy starszych kolegów. Wzmacnia się więc w dużym stopniu pierwsza faza uzależnienia - przygotowanie.
Z badań wynika, że w Polsce ponad 4 miliony dzieci w wieku od 0 - 14 lat wzrasta w "atmosferze biernego palenia". Bierne palenie ułatwia wprowadzenie dziecka w życie, w którym palenie papierosów jest normą. Określenie "bierne palenie" może być zastąpione jeszcze innymi, znacznie trafniejszymi zwrotami - palenie mimowolne i wymuszone palenie.
Jak potwierdziły badania, palące mimo swej woli dziecko w wieku od 1 - 5 lat, trzy i pół razy częściej zapada na choroby układu oddechowego. Palenie wymuszone w młodszym wieku może być również przyczyną hamowania procesu dojrzewania płuc, który trwa do 8 roku życia. Istnieje więc wiele powodów, dla których warto unikać miejsc, w których ktoś pali.
W polskich warunkach do palenia zachęca wyrafinowana reklama oraz promocja tytoniu, ukierunkowana szczególnie na młode pokolenie. Istnieje więc duże zapotrzebowanie na realizację w szkołach programu edukacji antynikotynowej dla dzieci należących do młodszych i starszych grup wiekowych. Od połowy października 2002 roku podjęłam działania dotyczące realizacji programu edukacji antynikotynowej dla uczniów klas I - III szkoły podstawowej pt. "Nie pal przy mnie, proszę...". Poprzez nawiązanie współpracy z INSTYTUTEM MATKI I DZIECKA W WARSZAWIE, otrzymałam z PRACOWNI EDUKACJI ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA - wskazówki do realizacji w/w programu. Założenia programowe oraz realizację przedstawiłam rodzicom, a następnie program został wdrożony w klasie III "a" - Szkoły Podstawowej Nr 10 im. Wojska Polskiego w Jarosławiu. Różnorodne cykle zajęć wpłynęły m. in. na wykształcenie i wzmocnienie u dzieci postaw zdrowotnych . Podczas realizacji programu potrzebna była współpraca z rodzicami wychowanków, ponieważ głównym celem było uporządkowanie i poszerzenie informacji na temat zdrowia oraz wykształcenie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie. Podjęłam próbę uświadomienia rodzicom i dzieciom, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia. Chciałam także uwrażliwić dzieci na szkodliwość dymu papierosowego związaną z biernym paleniem. Poprzez realizację programu ukształtowałam u dzieci umiejętność radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą. Starałam się jednak uczyć, że człowiek palący papierosy nie jest złym człowiekiem. Niewłaściwe jest tylko jego zachowanie tzn. to, że pali papierosy w obecności dzieci.
