Jesteś młody i najczęściej przebywasz z rówieśnikami lub rodzicami, lecz wokół ciebie żyją ludzie starsi - twoi dziadkowie lub nawet pradziadkowie, sąsiedzi, ludzie spotykani w sklepie, czy na ulicy. Co o nich wiesz? Dlaczego zachowują się w sposób, który ci trudno zrozumieć, a może wymagają twojej opieki, pomocy, są tobie potrzebni?
Życie człowieka można podzielić na trzy okresy:
Pierwszy - to wiek rozwoju psychofizycznego przygotowania w dorosłe życie, ty znajdujesz się na tym etapie!
Drugi - to życie dojrzałe, czas obowiązków związanych z założeniem rodziny, wychowaniem dzieci, pracą zawodową - przeżywają to twoi rodzice, może starsze rodzeństwo.
Trzeci - po wypełnieniu podstawowych zadań życiowych, charakterystycznych dla okresu drugiego, jest czasem podsumowania doświadczeń i osiągnięć całego życia - jest to tzw. "Trzeci Wiek", umownie zaczyna się około 60- 65 roku życia, tj. po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Trzeci wiek charakteryzuje się niekiedy dużą rozpiętością poziomu sprawności fizycznej i psychicznej. Są w nim ludzie pełni urody, energii i sił twórczych. Jest też wśród nich duża grupa ludzi z różnymi ograniczeniami sprawności, które jednak nie przekreślają możliwości wartościowego twórczego życia. Mimo to starość wielu ludziom kojarzy się jedynie z niekorzystnym wyglądem, zniedołężnieniem, chorobami, wyizolowaniem z życia i zależnością od innych. Nic więc dziwnego, że według nich dla starych ludzi - nic poza opieką - nie można zrobić. Sprawni, aktywni i twórczy ludzie budzą podziw, lecz są uważani za wyjątkowe przypadki. Często też obserwuje się zachowania, które są wyrazem niezrozumienia i obojętności, a nawet niechęci i agresji w stosunku do ludzi starszych.
Prawdy o starości poszukują dyscypliny naukowe, jak: agrontologia i geriatria. Wskazują one na ważną rolę człowieka starszego w rodzinie i społeczeństwie; ich inteligencja - choć inna - może być nie mniejsza niż w młodym wieku, a także na potrzebę i możliwość zachowania i umacniania zdrowia.
Już obecnie wiemy, że mimo słabnięcia sił i zmniejszania się energii życiowej - trzeci wiek może być okresem wartościowym i bardzo ważnym w życiu człowieka.
Dzięki pewnemu dystansowi do życia, człowiek starszy może łatwiej dokonywać syntezy faktów, analizować wydarzenia, czego dowodem są coraz liczniejsi słuchacze Uniwersytetu Trzeciego Wieku - powstających w większych miastach wojewódzkich. Uczą się oni języków obcych, poznają zagadnienia współczesnej nauki i kultury, obcują ze sztuką, uprawiają turystykę i sporty masowe (przedział wiekowy słuchaczy 30-88 lat).
Starszy człowiek dysponuje skarbami dojrzałości życiowej, które są potrzebne zarówno młodym, jak i dojrzałym ludziom (życiową mądrością i doświadczeniem).
Ludzie w trzecim wieku mają często więcej czasu, a niekiedy cierpliwości, aby wysłuchać, poradzić, przytulić, uśmiechnąć się, pocieszyć i pomagać w rozwiązywaniu różnych problemów młodości. Co jeszcze zasługuje na uwagę - potrafią też ciekawie przekazywać to, co widzieli i przeżywali. Nasi Seniorzy są jak my wszyscy: otwarci i życzliwi - lub zamknięci pełni niepokoju, nieufności i pozornie niechętni - bo tak ich ukształtowało życie. Wspólną dla wszystkich cechą jest silna, choć nie zawsze okazywana potrzeba serdecznego kontaktu z ludźmi młodymi, potrzeba (szczególnie wyraźna u osób samotnych) otrzymywania i dawania miłości - służenia swoją wiedzą, umiejętnościami i doświadczeniem.
Apel: "Spróbuj dostrzec możliwości i potrzeby starszego człowieka, jesteście sobie bardzo, bardzo potrzebni"
Z obserwacji życia codziennego wiemy, co najczęściej jest powodem załamania się starszych ludzi. Jest to osamotnienie, opuszczenie, odsunięcie starszych rodziców, dziadków oraz brak zrozumienia i serca.
Dzieci i wnukowie nie mogą zrozumieć, że tak jak ty, starszy człowiek potrzebuje miłości, ciepła rodzinnego, zrozumienia, cierpliwości, uśmiechu, troskliwości i na co dzień ciepłych miłych słów, a niekiedy opieki. Gdyby starsi ludzie to mieli zapewnione, byliby zapewne bardziej szczęśliwi, radośni i zdrowsi. Ponieważ człowiek zadowolony z siebie, aktywny w działaniu, potrzebny dzieciom, wnukom i otoczeniu, nieustannie realizujący marzenia, korzystaja chętnie z codziennych radości przyziemnego życia.
"Nigdy nie będzie stary i brzydki"
A tym samym nie będzie utrapieniem dla rodziny i otoczenia, trzeba przyjąć do wiadomości, że cały świat się starzeje, nie tylko najbliżsi.
Za niespełna 45 lat co czwarty Polak będzie w wieku emerytalnym - alarmują demografowie. Starzenie się ludzi jest największym wyzwaniem XXI wieku. Optymalną starość zapewnia dobra kondycja fizyczna, psychiczna, społeczna, duchowa. Potrzeba stosowania daleko idącej profilaktyki zdrowotnej ludzi starszych - na wzór krajów Europy Zachodniej.
Według prognoz GUS w 2020 r. w Polsce będzie żyło 7 mln starców, statystyczny Polak będzie żył 72 lat, a Polka 78,5 lat. Demografowie ostrzegają również, że na świecie w2050r. będzie 2,5 mld starych ludzi - to aż co piąty człowiek. Ale ta katastrofa, jak twierdzą, nie musi oznaczać starzenie się Europy. Ekonomiści podsuwają przykłady dziedzin, które dzięki starości powinny na nowo rozkwitnąć.
A mianowicie: - przemysł farmaceutyczny, kosmetyczny, spożywczy - zdrowa żywność, szeroko pojęte usługi (nie tylko pielęgnacyjno - opiekuńcze), ale także handel, który powinien zmienić oblicze na bardziej przyjazne człowiekowi starszemu, infrastruktura - chociażby postawienia ławek w dużych sklepach. Dla ludzi w podeszłym wieku powinna być szeroko rozwinięta agroturystyka. Starzejąca się Europa powinna brać przykład ze Stanów Zjednoczonych, gdzie są wyspecjalizowane biura podróży, które oferują usługi turystyczne dla ludzi starszych, na wózkach inwalidzkich. Warto i powinno się inwestować w starość.
W Polsce ruszyła kampania "IV przykazania", która pomoże poznać problemy związane z wiekiem. Akcja ta skierowana jest do dzieci i wnuków, aby w myśl IV przykazania dekalogu zaczęli dostrzegać wokół siebie ludzi w podeszłym wieku. Wramach kampanii uruchomiono serwis internetowy www.4przykazanie.pl (portal opieki nad osobami starszymi) - będący platformą wymiany i zdobywania informacji dotyczących zaburzeń pamięci i koncentracji związanych z chorobami wieku podeszłego.
