Rocznica odzyskania przez Polskę
Niepodległości obchodzona była
w tym roku w atmosferze bohaterstwa,
pamięci i wspólnej przeszłości
historycznej z Węgrami. Prezydent
Republiki Węgierskiej László Sólyom
wraz z Burmistrzem Miasta Jarosławia
Andrzejem Wyczawskim odsłonili
w Jarosławiu Pomnik Przyjaźni
Polsko-Węgierskiej usytuowany na
skwerze przy ul. Opolskiej
przy kopijniku poświęconym
mjr. Leonowi Czechowskiemu
uczestnikowi Powstania
Listopadowego, węgierskiej
Wiosny Ludów i Powstania
Styczniowego.
Burmistrz Andrzej Wyczawski
w uroczystym wystąpieniu
powiedział: dziś uczestniczymy
w historycznym wydarzeniu,
bo już na zawsze
o przyjaźni polsko-węgierskiej świadczyć
będzie ten pomnik. Bliskie są
nam dążenia do transformacji ustrojowej
oraz współpraca w budowaniu
i umacnianiu pokoju oraz bezpieczeństwa,
o czym świadczą m.in. działania
w okresie Powstania Węgierskiego.
Prezydent László Sólyom podkreślił
symboliczne znaczenie dwóch dębów,
nawiązał do wspólnej historii: upadku
Powstania Niepodległościowego, kiedy
to książe Franciszek II Rakoczy wraz
z 3 tys. żołnierzy znalazł schronienie
w Jarosławiu, Rewolucji Niepodległościowej
1848-49 pod przywództwem
gen. Józefa Bema, II wojny światowej,
kiedy Polacy przemieszczali się na ziemiach
węgierskich podczas walk przeciwko
okupantom, Węgierskiej Rewolucji
1956 r.
Podziękował burmistrzowi Andrzejowi
Wyczawskiemu za sfinansowanie
pomnika z budżetu miasta, inicjatorowi
powstania pomnika radnemu
Stanisławowi Machale. Jeszcze Węgry
nie zginęły. Boże pobłogosław Polskę
- zakończył prezydent wystąpienie.
I oto 11 listopada 2008 r. w asyście
najwyższej władzy Republiki Węgierskiej,
prezydenta László Sólyoma,
burmistrza Andrzeja Wyczawskiego
w obecności Konsul Generalnej Węgier
Katalin Bozsaky, byłego konsula
Istvána Kovácsa, wojewody Mirosława
Karapyty, sekretarza stanu w Kancelarii
Prezydenta RP Ryszarda Legutko,
przewodniczącego RM Janusza
Szkodnego, prezydenta Krosna Piotra
Przytockiego, parlamentarzystów: Andrzeja
Ćwierza, Mieczysława Golby,
a także ks. archiprezbitera Andrzeja
Surowca, gości z Polski i Węgier oraz jarosławian pomnik ten odsłonięto.
Ks. archiprezbiter Andrzej Surowiec
poświęcając pomnik odmówił modlitwę
w języku łacińskim.
Mottem wyrytym u podnóża pomnika
są słowa publicysty i działacza politycznego
Stanisława Worcella: „Węgry
i Polska to dwa wiekuiste dęby, każdy
z nich wystrzelił pniem osobnym i odrębnym,
ale ich korzenie, szeroko rozłożone
pod powierzchnią ziemi i splątały
się i zrastały niewidocznie. Stąd
byt i czerstwość jednego jest drugiemu
warunkiem życia i zdrowia”.
Uroczystość odsłonięcia pomnika Polsko-
Węgierskiej Przyjaźni poprzedziło
spotkanie prezydenta László Sólyoma
w gabinecie burmistrza Andrzeja Wyczawskiego.
Podczas spotkania prezydent
uhonorował Burmistrza Miasta
Jarosławia Andrzeja Wyczawskiego,
Wojewodę Podkarpackiego Mirosława
Karapytę, radnego Stanisława Machałę
Srebrnym Medalem Tysiąclecia
Istnienia Państwa Węgierskiego.
Nie było to jedyne
spotkanie z przyjaciółmi
z Węgier.
W poniedziałek, 10
listopada w sali narad
UM odbył się
wieczór polsko-węgierski,
w którym
uczestniczyła Konsul
Generalna Republiki
Węgier Katalin Bozsaky,
były konsul
Węgier i przyjaciel
Jarosławia István Kovács,
burmistrz Andrzej
Wyczawski, radni miasta
z przewodniczącym
Januszem Szkodnym na
czele, ksiądz archiprezbiter
Andrzej Surowiec,
przedstawiciel Clubu
Konsulów Stanisław
Machała, delegacja samorządowców
ze Słowacji,
Ukrainy i Lubaczowa.
Tego wieczoru miała
miejsce projekcja węgierskiego filmu
pt. „Chłopcy z Budakeszi”, którego
scenariusz został napisany na podstawie
powieści obecnego na spotkaniu
byłego Konsula Węgier Istvána Kovácsa.
Natomiast konsul Katalin Bozsaky
uhonorowała burmistrza Andrzeja
Wyczawskiego, Stanisława Machałę,
Daniela Bajdaka wykonawcę pomnika,
Jerzego Bałandę właściciela pracowni,
Bogusława Bulińskiego Złotym
Medalem za Pielęgnowanie Przyjaźni
Węgiersko-Polskiej nadanym przez
Generalnego Dyrektora Muzeum i Instytutu
Historii Węgierskiej Wojskowości
gen. Józefa Hollo.