U zdrowego dorosłego w spoczynku ciśnienie tętnicze skurczowe wynosi poniżej 140 mm Hg, ciśnienie rozkurczowe natomiast - poniżej 90 mm Hg. Jeżeli ciśnienie skurczowe wynosi 140 mm Hg lub więcej, zaś rozkurczowe 90 mm Hg lub więcej, wówczas mówimy o podwyższonym ciśnieniu tętniczym.
Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju nadciśnienia:
-
alkohol
-
przewlekły stres
-
otyłość
-
cukrzyca
-
sól
-
palenie papierosów.
Według ostatnich badań epidemiologicznych w Polsce na nadciśnienie cierpi 8 mln osób, a drugie tyle jest nim zagrożonych. Tym bardziej niepokojący jest fakt, że ok. 30 proc. Polaków cierpiących na nadciśnienie nie jest tego świadomych, a tylko u 12 proc. nadciśnienie jest prawidłowo leczone i kontrolowane. Statystyki wskazują, że w 2000 roku na świecie żyło niemal 1 mld osób z nadciśnieniem, a w 2025 roku liczba ta ma wzrosnąć o kolejne 560 mln osób. Dane te są alarmujące, jeśli weźmie się pod uwagę, że nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą przyczyną powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca, czy udar mózgu. Z tego powodu uważa się je za główną przyczyną zgonów w krajach rozwiniętych - przed paleniem i wysokim poziomem cholesterolu.
Nadciśnienie, aż do chwili wystąpienia powikłań, zwykle przebiega skrycie. Podwyższone wartości ciśnienia tętniczego wykrywane są w wyniku rutynowego badania lekarskiego bądź incydentalnym pomiarem. Przez wiele lat istniejącemu nadciśnieniu mogą nie towarzyszyć żadne objawy. Jeśli już wystąpią, są one mało charakterystyczne: bóle głowy, nadmierna pobudliwość, bezsenność, łatwe męczenie, czasem uczucie kołatania serca, zaczerwienienie twarzy, szyi, klatki piersiowej (zwłaszcza przy dużym wzroście ciśnienia).
U niektórych chorych nadciśnienie może mieć charakter chwiejny i nie powodować powikłań narządowych przez długi czas, natomiast u innych od chwili rozpoznania ma charakter utrwalony i wcześnie prowadzi do owych powikłań.
Dzięki właściwemu leczeniu można uniknąć powikłań nadciśnienia tętniczego.
Istnieją zasadniczo dwa sposoby radzenia sobie z wysokim ciśnieniem tętniczym tzw. metody niefarmakologiczne i farmakologiczne. Leczenie farmakologiczne czyli regularne przyjmowanie leków jest rozpoczynane i kontrolowane przez lekarza - on zapisze niezbędne leki i wyjaśni sposób ich dawkowania. Metody niefarmakologiczne - nie mniej skuteczne i równie ważne, a prostsze i tańsze mogą i powinny być stosowane przez wszystkich chorujących na nadciśnienie tętnicze i tych, którzy obciążeni są czynnikami ryzyka wystąpienia nadciśnienia. Do metod niefarmakologicznych należy zmniejszenie ilości soli w diecie, większa aktywność fizyczna, ograniczenie alkoholu, zrzucenie nadwagi i zaprzestanie palenia.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Jarosławiu informuje, że od 2003 roku na terenie powiatu jarosławskiego został wdrożony i jest realizowany
Program edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia dla pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.
Celem programu jest promowanie zdrowego stylu życia jako podstawowego czynnika zapobiegania chorobom serca i układu krążenia, nauczenie dokonywania korekty trybu życia pod kątem eliminacji czynników ryzyka i kształtowanie aktywnej postawy w procesie leczenia zmierzającej do poprawy zdrowia. Obecnie na terenie powiatu jarosławksiego program realizowany jest w 19 zakładach opieki zdrowotnej.
