1 września 1939 roku jest jedną z najbardziej dramatycznych dat w historii Polski. Tego dnia, wojska niemieckie atakując Polskę, rozpoczęły największy konflikt zbrojny w historii.
Uroczystości upamiętniające 79. rocznicę wybuchu II wojny światowej zorganizowane przez Burmistrza Miasta Jarosławia Waldemara Palucha, po raz pierwszy w takiej oprawie i z udziałem wojska, odbyły się pod Pomnikiem Walk i Męczeństwa, które tworzą: mapa powiatu jarosławskiego z miejscami zbrodni hitlerowskich na ścianie szczytowej zabytkowej kamienicy przy ul. Słowackiego 24, wykonanej w technice sgraffita (autorstwa Józefa Stecińskiego i Stanisława Lenara), znicz oraz pomnik obelisk, na którym widnieje niezwykle wymowny napis: "Pamięci obrońców Ojczyzny, którzy oddali życie na ziemi jarosławskiej w latach II wojny światowej. Społeczeństwo Jarosławia, 1 września 2009".
Pomnik Walk i Męczeństwa w Jarosławiu został ufundowany przez społeczeństwo w 1966 roku, a jego autorem jest Edward Kieferling.
Dla tych wszystkich poległych Polaków, dla których walka o Ojczyznę była najwyższą wartością, zapłonął o godz. 4:45 symboliczny znicz, przy którym dyżur pełnili członkowie Obywatelskiej Rady Kultury ORKA. Rada wraz z mieszkańcami złożyła również we wczesnych godzinach porannych wiązankę kwiatów pod tablicą usytuowaną przy pomniku.
Popołudniowe uroczystości rozpoczęły się minutą ciszy oddającą hołd poległym, po której nastąpiło podniesienie flagi państwowej i odegranie hymnu państwowego. Nie zabrakło apelu pamięci odczytanego przez porucznika Marka Pankiewicza oraz salwy honorowej.
Delegacje, które przybyły na obchody przy akompaniamencie werbla Jerzego Maryniaka złożyły uroczyście pod pomnikiem wiązanki kwiatów, a punktem kulminacyjnym obchodów było odprowadzenie sztandaru 14 dywizjonu artylerii samobieżnej im. gen. bryg. Wacława Wieczorkiewicza.
W obchodach udział wzięli burmistrz W. Paluch wraz z zastępcami Wiesławem Pirożkiem oraz Dariuszem Traczem, poseł Anna Schmidt-Rodziewicz, starosta Tadeusz Chrzan, radni Anetta Makarska, Elżbieta Zabłocka, Witold Duszyński, Marian Janusz, Szczepan Łąka, Korneliusz Polit, Mariusz Walter, dyrektor MOK - Elżbieta Śliwińska-Dąbrowska, dyrektor CKiP - Tomasz Wywrót, prezes PGKiM - Franciszek Gołąb, dr inż. Ryszard Pukała, prorektor ds. studenckich PWSTE im. ks. B. Markiewicza, Andrzej Homa reprezentujący senatora M. Golbę, służby mundurowe, przedstawiciele organizacji, stowarzyszeń, partii politycznych, a także mieszkańcy.
