Jarosław - Magiczne Miasto
Polacy mają też miasta magiczne - Warszawa, Kraków, Wilno, Lwów. Magicznym miastem jest też Jarosław. Bierze się to z odczuwalnej inności wynikłej z obecności wielu światów zamkniętych w niewielkich miejskich murach. W Jarosławiu Polacy, Żydzi, Rusini, Ormianie, Niemcy, Włosi żyli razem tworząc ducha tego terenu.
Rozgłos i znaczenie Jarosławia spowodowała przede wszystkim jego rola gospodarcza. Rozwinął się tu handel, dzięki któremu Jarosław zyskał sławę na całą Europę i zajął jedno z pierwszych miejsc wśród miast I Rzeczypospolitej. Miasto leżało w punkcie krzyżowania się ważnych dróg handlowych prastarych szlaków wiodących w kierunku pn-zach i zach-wsch. Jedna droga wiodła ze Lwowa do Torunia. Druga droga "ruska" z Krakowa do Lwowa była odcinkiem wielkiego szlaku handlowego wiodącego z Włoch przez Niemcy do osad genueńskich nad Morzem Czarnym. Zwana była "drogą gościnną" lub "gościńcem jarosławskim". Tędy prowadziła droga do Węgier.
Jarmarki Jarosławskie były ludne, liczba kupców dochodziła nieraz do 30 tys. Spotykali się tutaj kupcy z całej Europy, a Jarmarki Jarosławskie były nazywane najsławniejszymi w Europie Środkowej po Frankfurckich n.Menem.
W drugiej połowie XVI w Polska była liczącym się krajem w polityce europejskiej. Obecnie następuje powrót naszego kraju na arenę globalnej polityki światowej, a klimat w stosunkach z sąsiadami jest bardzo dobry. Porównując mapę średniowiecznych szlaków handlowych z istniejącym przebiegiem szlaków komunikacyjnych oraz planowanymi inwestycjami (autostrada) należy zauważyć pełną zgodność. Przeobrażenia w globalnej wymianie handlowej we współczesnym świecie, a zwłaszcza nasilenie się wymiany między wschodem, a zachodem oraz rodzące się nowe rynki wschodnie stwarzają dogodne możliwości powrotu i znacznego wpisania się miasta Jarosławia w mapę powiązań gospodarczych, kulturalnych Polski i Europy.
Miasto posiada szczególne walory turystyczne. Prowadzone przez szereg lat prace górnicze w dawnych podziemnych składach kupieckich ciągnących się pod całym niemal miastem (2-3 kondygnacje) zlikwidowały niebezpieczeństwo zapadania się kamienic. W części zabezpieczonych składów funkcjonuje podziemna trasa turystyczna. Prowadzone prace konserwatorskie i renowacyjne przywróciły dawną świetność zabudowy. Na terenie miasta istnieją liczne wspaniałe zabytki architektury sakralnej. W obrębie Starówki znajduje się XVI-wieczna kolegiata, grekokatolicka cerkiew, żydowska synagoga. Władze naszego miasta podjęły starania o umieszczenie Jarosławia na liście zabytkowych miast Polski.
Obecnie plan rynku nie spełnia swoich naturalnych funkcji tj. miejsca spotkań, krzyżowania się wielu interesów oraz roli kulturotwórczej. To właśnie wygląd tego placu, jego zagospodarowanie i atrakcyjność wpływa na kształtowanie opinii o całej miejscowości. Z myślą o dawnej świetności należy wskrzesić ducha historii tego miasta. Zadanie to powinno stać się sprawą jednoczącą całą społeczność .
Podjęty wysiłek może stać się szansą na dalszy rozwój stwarzając możliwość zmniejszenia bezrobocia, a w efekcie doprowadzić do sukcesu większą część mieszkańców.
Działalność wielu pokoleń mieszkańców tego miasta zobowiązuje nas do odtworzenia pięknej tradycji dawnych jarmarków kupieckich. W myśl hasła "Tylko w zgodzie z przeszłością można żyć w teraźniejszości myśląc o przyszłości" proponujemy :
1. Przywrócenie pierwotnych funkcji rynku poprzez zlokalizowanie na placu wokół ratusza handlu: m.in. "Wozów handlowych", wykonanie otoczenia punktów handlowych (stoliki, ławy, zieleń, płoty, parasole), umieszczenie warsztatów, sklepów rzemieślników - artystów, wygospodarowanie miejsca do prezentacji i sprzedaży wyrobów artystycznych.
2. Powrót do tradycji Jarmarków Jarosławskich organizowanych w stylu dawnych jarmarków. Rynek byłby miejscem spotkań, wypoczynku, organizowanie imprez kulturalnych i artystycznych poprzez: powrót do organizowania cztery razy w roku jarmarków, połączenie czasowe wybranych imprez kulturalnych już odbywających się z Jarosławskimi Jarmarkami, zaprojektowanie i wykonanie strojów historycznych (z XVI-XVII w.) dla obsługi jarmarków, wykonanie przy istniejącej studni wagi miejskiej, zorganizowanie sądów jarmarcznych (przedstawienia, pokazy czy tzw. żywe obrazy w wykonaniu zespołu teatralnego), pokazy czynności dawnych ginących zawodów, opracowanie i przygotowanie szlaków turystycznych z wykorzystaniem atrakcji miasta do zwiedzania pieszo oraz pojazdami konnymi, uruchomienie poczty dyliżansowej na trasach Jarosław - Przemyśl i Jarosław - Rzeszów, zakup namiotu dla potrzeb organizowanych jarmarków, festynów i innych imprez kulturalnych, podjęcie działań zmierzających do zainteresowania działających podmiotów gospodarczych w mieście w celu wsparcia inicjatywy w zamian za niekonwencjonalny sposób reklamy i promocji, turnieje itp.
3. Podjęcie wielopłaszczyznowych działań promocyjnych w celu ukształtowania korzystnego wizerunku miasta Jarosławia wśród odbiorców krajowych i zagranicznych poprzez: zespół działań ukierunkowanych na promocję Jarmarków Jarosławskich, wykreowanie Jarosławia jako korzystne miejsce do inwestowania oraz jako produkt turystyczny, uaktywnienie sektorów gospodarki dających największe szanse ożywienia, wypromowanie Jarosławia jako miejsca etapowego w nawiązywaniu współpracy gospodarczej oraz wymiany kulturalnej ze wschodem.
Nasza mała ojczyzna - miasto, w którym żyjemy zabytki, przyroda, kultura, środowisko, to dzieło wielu pokoleń mieszkańców. Obecne działania powinny służyć - wskrzeszeniu ducha dawnej świetności, magii miasta integrując w tym celu całe środowisko. Z przeszłości możemy wykorzystać to, co było piękne, dobre i twórcze.
Realizując ciekawe pomysły dzisiaj, tworzymy przyszłość tę najbliższą i tę odległą, szansę dla naszych rodzin zwłaszcza dla dzieci, wnuków i prawnuków. Mała ojczyzna (miasto) jest to związek obywateli i ich wspólnych działań charakteryzujących się tym, że są przyjazne człowiekowi. Dbają o równość obywateli wobec prawa, czyste środowisko, łatwe zdobywanie pracy, opracowywanie strategii rozwoju gospodarczego we wszystkich dziedzinach, oferty dla inwestorów, rozwój małych przedsiębiorstw, poprawę infrastruktury, dogodność komunikacyjną, telekomunikację, informatykę, budownictwo, dbałość i odnawianie zabytków, na koniec - pamięć o historii, patriotyzmie i przeszłości.
Realizacja pomysłów na najbliższą przyszłość jest prosta. Wystarczy wyznaczyć sobie cel i uparcie dążyć do jego realizacji, szukając zrozumienia u innych, podobnie myślących ludzi. Zajęcie się swoją małą ojczyzną (swoim własnym bytem) teraz właśnie ma sens.
Polska dąży do wspólnej Europy. Sądzimy, że realizując nasz program zmienimy swój najbliższy świat, uczynimy go lepszym, piękniejszym, a nasze miasto będzie bliżej w drodze do zjednoczonej Europy.
Na podst. materiałów historycznych Fr. Siarczyńskiego, J. Sasa - Zubrzyckiego, J. Rychlika, A. Wagnera, M. Orłowicza, J. Harlendera, J. Kusa, H. Samsonowicza i Roczników SMJ opracowali:
Krystyna i Zbigniew Możdżeniowie, J-w 1994 r.
